Dział aktualności - znak graficzny

Konferencja “Kompetencje w branży mechanicznej – dziedzina spawalnictwo w kontekście Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji”

Konferencja “Kompetencje w branży mechanicznej – dziedzina spawalnictwo w kontekście Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji”

Spotkanie organizowane przez zespół Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji poświęcone będzie aktualnej dla branży spawalniczej problematyce i ważnym zagadnieniom związanym z kształceniem zawodowym. Podczas wydarzenia wystąpią ze swoimi...

Druga edycja konferencji CEE Edu Digital Summit 25 marca Warszawie

Druga edycja konferencji CEE Edu Digital Summit 25 marca Warszawie

Postępująca transformacja cyfrowa nie omija szkół i uczelni - jak zatem wykorzystać gigantyczny potencjał drzemiący w nowych technologiach? Zachęcamy do uczestnictwa w wydarzeniu, w którym bierze udział także Instytut Badań Edukacyjnych.

Podsumowanie Digital Credentials Summit 2024

Podsumowanie Digital Credentials Summit 2024

Za nami Digital Credentials Summit 2024, czyli coroczne największe, międzynarodowe wydarzenie skoncentrowane na możliwościach wykorzystywania cyfrowych poświadczeń. Instytut Badań Edukacyjnych reprezentował Michał Nowakowski, lider...

Ruszyło Międzynarodowe Badanie Nauczania i Uczenia się - TALIS 2024

Ruszyło Międzynarodowe Badanie Nauczania i Uczenia się - TALIS 2024

Wraz z początkiem marca w Polsce rozpoczyna się badanie TALIS 2024 - globalny barometr zawodu nauczyciela. Prezentujemy cele badania oraz grupę badawczą.

Dział badania- znak graficzny

Wyniki „Diagnozy kompetencji gimnazjalistów”  przeprowadzonej przez Instytut Badań Edukacyjnych w grudniu 2011 roku wskazują, że wyniki kwietniowego egzaminu gimnazjalnego będą podobne do tych, które uzyskali uczniowie poprzednich roczników. Trzeba jednak podkreślić, że nowa formuła egzaminu gimnazjalnego jest pełniejsza niż poprzednie i nie da się jej bezpośrednio przełożyć na wcześniejsze wyniki uczniów.

Do takiego wniosku skłania porównanie rozkładów wyników, który w przypadku DKG jest bardzo podobny do rozkładów wyników uzyskanych przez uczniów na prawdziwych egzaminach gimnazjalnych. Oczywiście DKG ujawniła duże zróżnicowanie poziomów szkół, ale nie jest to zjawisko nowe.

Bardzo dobrze prawidłowość tę widać przy porównaniu rozkładu wyników z matematyki (część egzaminu tradycyjnie sprawiająca największe trudności uczniom) podczas egzaminu w 2010 roku i rozkładu wyników Diagnozy. Jak wydać wykresy te są praktycznie identyczne, co świadczy głównie o tym, że niezależnie od zmian w podstawie programowej zadania egzaminacyjne z matematyki nie stały się nagle ani łatwiejsze, ani trudniejsze. Podobne prawidłowości dotyczą także wyników z części polonistycznej, historycznej i przyrodniczej Diagnozy i egzaminów z lat poprzednich.

 Wyniki ogólne uczniów z części matematyczno-przyrodniczej egzaminu  (2010 r.).

















Wyniki ogólne uczniów z części matematycznej DKG (2011 r.).

 
 
















Różnica dolnej skali wykresów wynika z faktu, że w Diagnozie, podobnie jak podczas kwietniowego egzaminu w części matematycznej będzie można zdobyć 29 punktów, a dotychczas w części matematyczno przyrodniczej maksymalna liczba punktów wynosiła 50. Porównując oba wykresy, a także rozkłady wyników z innych przedmiotów, trzeba pamiętać o tym, że egzamin gimnazjalny, który zostanie przeprowadzony w tym roku, będzie zawierał cztery arkusze (polski, historia, matematyka i przyroda), podczas gdy egzaminy gimnazjalne tylko dwa (humanistyczny i matematyczno-przyrodniczy).

Badanie IBE, podobnie jak egzamin, który odbędzie się w kwietniu tego roku, sprawdzał wiedzę i umiejętności uczniów określone w tzw. nowej podstawie programowej, w szczególności tzw. umiejętności złożone. Wyniki zadań dotyczących tych umiejętności są również zróżnicowane. W ramach jednego przedmiotu zadania sprawdzające tę samą umiejętność raz sprawiały uczniom duże problemy, raz wypadały bardzo dobrze. Zastanawiające jest to, że wśród zadań, z którymi uczniowie mieli kłopoty, były także bardzo proste, oparte na podstawowych wiadomościach. Były to zadania, które sami uczniowie określali jako łatwe.  Wskazywałoby to, że ważną przyczyną błędów było pobieżne czytanie treści zadań i ich bagatelizowanie. Hipotezę tę potwierdza fakt, że podczas DKG bardzo wielu uczniów kończyło rozwiązywanie testów przed czasem, co wskazuje na pewien pośpiech. Być może Diagnoza, będąca rodzajem próby przed właściwym egzaminem, została przez uczniów potraktowana z pewną nonszalancją. Niemniej najprostszą, ale skuteczną radą, jaką można udzielić uczniom zdającym w tym roku egzamin gimnazjalny, jest to, aby wnikliwie czytali treść zadań i nie pozwalali sobie na bezrefleksyjne, automatyczne zaznaczanie odpowiedzi.

Poniżej omawiamy pokrótce wnioski dotyczące badania z poszczególnych przedmiotach. 

Język polski

W części dotyczącej języka polskiego (22 zadania) uczniowie dość dobrze radzili sobie z zadaniami, które można rozwiązać tylko na podstawie analizy przytoczonego w arkuszu fragmentu tekstu źródłowego (średnie wyniki około 80% punktów możliwych do uzyskania). Gorzej było w przypadkach, gdy musieli wykazać się znajomością całego utworu, należącego do kanonu lektur szkolnych (w tym przypadku były to „Dziady” cz. II -  przeciętnie 60% punktów).

Matematyka

Wśród 10 szkół, które w części matematycznej osiągnęły najlepsze rezultaty, są bardzo zróżnicowane  szkoły (pod względem wielkości, publiczne i prywatne), jednak wszystkie są placówkami z ośrodków miejskich (również różnej wielkości). Nie było natomiast szkół wiejskich. To, co łączy szkoły, których uczniowie osiągnęli w DKG dobre wyniki z matematyki, to fakt, że w poprzednich latach część matematyczna egzaminu gimnazjalnego również wypadała ponadprzeciętnie. Potwierdza to zaprezentowany wyżej wniosek z badania, że wyniki uczniów zależą przede wszystkim od poziomu nauczania w indywidualnej placówce, a nie takiej czy innej konstrukcji egzaminu czy zadań.

Przedmioty przyrodnicze

Znaczenie eksperymentu w kształtowaniu i utrwalaniu wiedzy przyrodniczej jest niekwestionowane. Ciekawym przykładem jest zadanie z fizyki dotyczące optyki. W zadaniu nr 18 uczniowie mieli wskazać narzędzie optyczne, które pozwala użyć światła słonecznego do podpalenia kawałka papieru. Choć zdecydowana większość uczniów w chwili prowadzenia badania nie miała jeszcze zajęć z optyki, zadanie poszło dobrze (70 proc. prawidłowych odpowiedzi), przy czym lepiej wypadli chłopcy. Można założyć, że część z nich w ramach typowych zabaw sama prowadziła podobne eksperymenty (podpalając papier za pomocą lupy czy okularów) a w związku z tym poradziła sobie z pytaniem z materiału, którego teoretycznych aspektów nie miała szans poznać na lekcji.

Przeglądając wyniki z wszystkich przedmiotów przyrodniczych można zauważyć, że nienajlepiej wypadły zadania z wiedzy typowo podręcznikowej (układ okresowy pierwiastków, zad. nr ). Z kolei w grupie zadań, których wyniki są ponadprzeciętnie dobre, są takie, które sprawdzały umiejętności, na które kładzie nacisk nowa podstawa programowa (np. analiza źródeł i przetwarzanie wiedzy – zadanie nr 6. z biologii – 77 proc. dobrych odpowiedzi). Może to sugerować, że szkoły stopniowo przechodzą od uczenia pamięciowego do uczenia umiejętności.

Historia

Analiza wyników badania w części historycznej ujawniła, że dobrze wypadły zadania sprawdzające kojarzenie przyczynowo-skutkowe (zad. nr 19 – 86 proc. poprawnych odpowiedzi), umiejętność analizy danych statystycznych czy źródeł ikonograficznych (zadania nr 20 – 84 proc. poprawnych odpowiedzi i 15 – 80 proc. dobrych odpowiedzi), a więc tych umiejętności, na które nacisk kładzie nowa podstawa programowa.

Z kolei zaskakujące było to, że najgorzej poszło zadanie polegające na określeniu, w którym wieku był rok 776 p.n.e. (aż 75 proc. odpowiedzi nieprawidłowych). Zadanie to sprawdzało prostą, podstawową umiejętność, ćwiczoną od II etapu edukacji w szkole podstawowej. Uczniowie mieli też problem z właściwym ustawieniem chronologicznym epok (renesans-barok-oświecenie – zad. nr 8, 38 proc. dobrych odpowiedzi) czy zwykłą faktografią (zad. nr 7 – ok. 50 proc. dobrych odpowiedzi). 

W przypadku zadań z WOS najsłabiej wypadło zadanie, w którym uczniowie mieli wybrać cechy charakterystyczne dla  gospodarki rynkowej. Poprawnej odpowiedzi (konkurencja i wolny rynek) udzieliło zaledwie 25 proc. badanych. Najpopularniejsza (47 proc. odpowiedzi) była odpowiedź, zgodnie z którą gospodarka rynkowa to dążenie do zysku i centralne planowanie.

Gdyby sformułować jedną wspólną radę dla rodziców tegorocznych trzecioklasistów w gimnazjum, to brzmiałaby ona, mówią eksperci IBE: nie śpieszcie się, czytajcie spokojnie i uważnie zadania, wykorzystajcie cały czas na egzamin.

Badanie „Diagnoza kompetencji gimnazjalistów” zostało zrealizowane w grudniu 2011 r. na reprezentatywnej próbie 80 szkół (badanie objęło wszystkich uczniów klas trzecich w tych szkołach). Treść testów, które pisała młodzież, była identyczna z treścią zadań, które uczniowie ze szkół w całej Polsce rozwiązywali w tym samym terminie w ramach badania diagnostycznego zorganizowanego przez Centralną i Okręgowe Komisje Egzaminacyjne. Oba badania były przeprowadzone w warunkach, z jakimi uczniowie zetkną się w kwietniu podczas właściwego egzaminu. Oprócz tego młodzież i nauczyciele ze szkół biorących udział w DKG oceniali także stopień trudności poszczególnych zadań testowych.